Sprężarka jest sercem instalacji chłodniczej, a zarazem jednym z jej najdroższych i najbardziej złożonych elementów. Jej awaria to duże obciążenie zarówno dla instalatora, jak i dla użytkownika. Jakie są najczęstsze powody awarii sprężarki chłodniczej?
Przyczyna awarii zawsze jest niewiadomą. Powodem mógł być błąd instalatora, niewłaściwe użytkowanie, niewłaściwy dobór przez dostawcę czy projektanta lub wada fabryczna. Mimo zaawansowanych technologii nie można również wykluczyć tego, że sprężarka zostanie uszkodzona w procesie produkcyjnym. Tak czy inaczej, komponent wymaga naprawy sprężarki lub wymiany, co wiąże się z wysokimi kosztami i licznymi niedogodnościami.
Uszkodzenia sprężarki chłodniczej
Najczęstsze usterki sprężarki chłodniczej można podzielić na dwie podstawowe grupy, a mianowicie:
• uszkodzenia mechaniczne,
• uszkodzenia elektryczne.
Uszkodzenia mechaniczne bardzo często wywołują uszkodzenia elektryczne, w taki sposób, że pierwotnym źródłem awarii jest uszkodzenie mechaniczne, a wtórnym uszkodzenie elektryczne.
Uszkodzenia mechaniczne
Najczęściej występującym uszkodzeniem mechanicznym jest:
• zatarcie sprężarki, do którego dochodzi w wyniku zbyt małej ilości oleju lub jego całkowitego braku,
• zalewania sprężarki ciekłym czynnikiem,
• zanieczyszczenia pochodzące z brudnych narzędzi lub nieprawidłowej obróbki komponentów (np. opiłki metalu pochodzące z docinania rur piłą do metalu zamiast obcinakiem).
Uszkodzenia elektryczne
Uszkodzenia elektryczne stanowią ponad 30% wszystkich awarii sprężarek chłodniczych. Musimy przy tym pamiętać, że uszkodzenia elektryczne nie powstają wyłącznie jako niezależne uszkodzenia, ale bardzo często jako efekt wtórny uszkodzeń mechanicznych. Tę zależność doskonale ilustruje przykład. W sytuacji, w której dojdzie do zablokowania wału sprężarki, a silnik nie będzie odpowiednio zabezpieczony, może dojść do uszkodzenia uzwojeń silnika elektrycznego.
Jak dochodzi do uszkodzeń elektrycznych? Jedną z przyczyn uszkodzeń elektrycznych, która do niedawna była jedną z najczęściej występujących powodów awarii są uszkodzenia spowodowane powstaniem łuku elektrycznego w sprężarce. Obecnie łuk elektryczny jest przyczyną marginalną, którą można wykluczyć ze wszelkich zestawień. Jednak, cały czas jest przytaczana ponieważ gros instalatorów nie ma świadomości tego, że w taki sposób można uszkodzić sprężarkę.
Kolejną popularną przyczyną uszkodzeń elektrycznych jest efekt korony, który możemy wywołać w trakcie próbnego uruchomienia sprężarki, w momencie, gdy w układzie jest próżnia oraz w przypadku, gdy próbujemy wytworzyć próżnię w układzie przy pomocy sprężarki. Co ważne, efekt korony nie musi skutkować uszkodzeniem sprężarki i jej awarią, choć może być jej powodem. W najlepszym przypadku wywołany efekt zostawi ślad na komponencie, który będzie pracował dalej.
Wielu uszkodzeniom sprężarki możemy zapobiegać. Warunkiem jest prawidłowy montaż oraz rzetelnie przeprowadzona usługa serwisowa, a także prawidłowe użytkowanie instalacji. Zdarzają się jednak sytuacje, w których sprężarka ulegnie awarii mimo prawidłowego serwisowania i użytkowania. Są one najczęściej spowodowane jej nieodpowiednim doborem lub wadami i uszkodzeniami, do których doszło na etapie procesu produkcyjnego.